Merhaba,
Size klasik olarak açıklama yapmak yerine yerinde kullanım ağzına göre yazıma başlamak istiyorum.
Enstantane, diyafram ve İso fotoğraf ve videoda bu üç terim aynıdır, değişmez. Sadece isimleri değişebilir ama görevleri ve işe yararlıkları hep aynıdır.
Enstantane Nedir?
Fotoğraf makinasını elinize aldınız enstantaneyi 30 veya 50 ye getirdiniz elinizi hızlıca oynatın ve fotoğrafını çekin. Elinizdeki parmakların hayalet gibi iz bıraktığını görürsünüz. Aynı şekilde bir futbol maçında 50 veya 60 enstantane ile çekim yapmak futbol topunu hayalet gibi görmek demektir.
Aynı çekimi 250 ve üzeri enstantane ile yapın parmaklarınızı net bir şekilde görebilirsiniz.
Enstantaneyi ne kadar yükseltirsek görüntümüz bir o kadar karanlık olur.Yani perde ne kadar süre açık kalırsa içeriye o kadar ışık girer. O yüzden gece çekimlerinde 60 enstantane ve altına düşmemeye özen göstermeliyiz. Çünkü hareketli cisim çekerken ayrıca elimizin titremesini baz alırsak görüntülerimiz net çıkmayacaktır.

Mesela bu resim düşük enstantane ile çekilmiş. Çocuğun elleri ve ayakları silik çıkmış. Ama 250 veya üstü enstantane ile pozlama yapılsaydı oldukça net olacaktı hareketli olan ayaklar ve elleri.
Diyafram Nedir?
Diyafram, bir nevi enstantane gibidir. Açık bil dille anlatmam gerekirse f/1.4 den başkar f/22 değerine kadar gider(objektifinizin özelliğine göre bu değerler değişebilir). f/1.4 yani ne kadar düşük birimde kullanırsak ışık fazla girer enstantane gibi ama enstantane den farkı ise alan derinliği yaratmasıdır. Diyafram f/1.4 ise portre ve yakın plan çekimlerinde arka plan flu olur. diyafram (f) değeri yükselirse rakamsal olarak mesela f/8 olursa öndeki nesne ile arka plandaki nesnelerin netlik değeri birbirine yaklaşır. Mesela manzara çekimlerinde f/8 ve üstü kullanmalıyız ki her taraf net olsun.

Sağdaki resimde diyafram değerimiz rakamsal olarak düşük yani f/2.8
Solda ise diyafram f/8.
Aradaki farkı görsel olarak görüyorsunuz.
İSO Nedir?
İso, makinanın sensörünün ışığa duyarlılığıdır. Kısaca iso 100'den başlar makinanın özelliğine göre 108500 ve yukarıya kadar çıkabilir.
İso bize ne zaman gerekli, gece çekimlerinde. Karanlık ortamlarda isoyu arttırmamız gerekebilir. Gündüz 100 iso ile çekim yapıyorsak, gece enstantaneyi 60'a aldığımızda diyaframımız f/2.8 diyelim konunun karanlık olmaması için isoyu 100 tutamayız 1000 iso ve üstü değerlere çıkmamız gerekir. Ama şu unutulmamalıdır ki iso yu arttırdıkça fotoğraf veya videonun kalitesinden ödün vermiş oluruz. Ne kadar yüksek iso olursa o kadar fotoğraf ve videoda gren (noktacık) görürsünüz.
